. - L-N

L-N SŁOWNIK TERMINÓW LITURGICZNYCH

L

Lavabo- łac. lavabo "umyję" od lavare)

Obrzęd obmycia rąk przez kapłana podczas przygotowania darów. Nazwa pochodzi od pierwszego słowa Ps 26, 6 z Wulgaty, odmawianego przy tej czynności.

Wśród liturgistów istnieją sprzeczne interpretacje pochodzenie tego obrzędu. Niektórzy uważają, że jest to pozostałość po myciu rąk, które było konieczne po przyjęciu rozmaitych darów ofiarnych, nieraz tłustych lub brudzących ręce; serów, zwierząt, warzyw podczas pierwszych mszy świętych. Jednakże obrzęd ten ma wymiar symboliczny i pochodzi jeszcze z liturgii żydowskiej, gdzie był praktykowany już w czasach przed Chrystusem.

Lekcjonarz- księga liturgiczna związana z mszałem. Zawiera perykopy czytań mszalnych, opracowanych na cały rok kościelny. Łacińskie wydanie typiczne, w czterech tomach, ukazało się w 1969 r. Wydanie polskie, drukowane w latach 1972-1978, liczy siedem tomów.

M

Mitra- liturgiczne nakrycie głowy. Istnieje od XII wieku. Wywodzi się z nakrycia głowy urzędników państwowych. Modlitwy nazywają ją hełmem zbawienia, a w dwóch jej rogach symbolika dopatruje się obu Testamentów.

Monstrancja- używana jest tylko w Kościele zachodnim od XIV wieku, w związku z rozwojem kultu eucharystycznego. Ozdabiano ją motywami niezwykle pomysłowymi i bogatymi, godnymi Eucharystii. Najświętszą Hostię przeznaczoną do monstrancji przechowuje się w kustodii. Uchwyt podtrzymujący Hostię nazywa się luną lub melchizedekiem.

Mszał- księga zawierająca teksty stałe i zmienne Mszy świętej oraz przepisy dotyczące jej sprawowania. Pierwsze posoborowe wydanie typiczne ukazało się w 1970 r. Drugie wydanie typiczne poprawione (editio typica alterd) zostało ogłoszone dekretem Kongregacji Kultu Bożego Cum Missale Romanum, z 27 marca 1975 roku. Odpowiednio przetłumaczony i przystosowany Mszał Rzymski dla diecezji polskich, ukazał się w 1986 r.

Ogólne Wprowadzenie do Mszału Rzymskiego stwierdza, że "obecne normy, wydane w oparciu o wolę Drugiego Soboru Watykańskiego oraz nowy mszał, którym Kościół obrządku rzymskiego będzie się odtąd posługiwał przy sprawowaniu Mszy, są nowym dowodem troski Kościoła, jego wiary i nieznienionej miłości ku najświętszej tajemnicy eucharystycznej oraz świadczą o nieprzerwanej i ciągłej jego tradycji, mimo wprowadzenia pewnych rzeczy nowych" (nr 1). Całe bogactwo dogmatyczne i ascetyczne mszału udostępnia wszystkim wiernym tłumaczenie na język ojczysty. Układ mszału zgodny jest z tradycją:

1. wstęp, na który składa się Ogólne Wprowadzenie do Mszału Rzymskiego i Wprowadzenie do Kalendarza i sam kalendarz liturgiczny;

2. teksty własne na okresy roku liturgicznego (proprium de tempore);

3. teksty stałe Mszy świętej (ordinarium missae);

4. formularze własne o świętych (proprium de sanctis);

5. formularze wspólne o świętych (communia);

6. formularze do mszy: wotywnych, obrzędowych, w różnych potrzebach i za zmarłych.

N

Naviculariusz- brak odpowiedniego źródła